Drugi Komenda. Zamknęli go na 20 lat i urządzili piekło za kratami

Kim był Tomasz Komenda i dlaczego trafił do więzienia

Tomasz Komenda został skazany w 2004 roku na 25 lat więzienia za brutalną zbrodnię. Zdaniem śledczych, miał zgwałcić i zabić 15-letnią Małgorzatę Kwiatkowską w noc sylwestrową 1996/1997 w Miłoszycach pod Wrocławiem. W więzieniu spędził 18 lat. W 2018 roku warunkowo zwolniono go z odbywania kary, a w maju tego samego roku Sąd Najwyższy formalnie go uniewinnił, uznając, że dowody przeciwko niemu były niewiarygodne. Po latach walki o sprawiedliwość Komenda otrzymał odszkodowanie i zadośćuczynienie - ponad 12 mln zł.

Po wyjściu z więzienia, Tomasz Komenda próbował odbudować swoje życie, choć traumatyczne doświadczenia odcisnęły na nim głębokie piętno. Zajął się pracą fizyczną i starał się nawiązać kontakty rodzinne, które zostały nadwyrężone przez lata odosobnienia. 

Tomasz Komenda zmarł w maju 2020 roku w wieku 45 lat, pozostawiając po sobie dramatyczną historię, która wciąż porusza opinię publiczną i do tej pory wzbudza ogromne emocje w całym kraju. Jest ona symbolem skrajnej niesprawiedliwości systemowej oraz dramatycznych konsekwencji błędnych wyroków.

Czy historia Komendy może się powtarzać?

Po latach od historii Komendy, pojawił się inny przypadek, do którego wielu osób odnosi się w dramatycznych porównaniach. Chodzi o Jarosława Sosnowskiego - mężczyznę skazanego ponad dwie dekady temu (od 2006 roku) na 25 lat więzienia za gwałt i zabójstwo po dyskotekowej imprezie. 

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) złożył wniosek o kasację wyroku w jego sprawie. Twierdzi, że proces sprzed lat był obarczony poważnymi nieprawidłowościami. Brane pod uwagę są między innymi zarzuty o wymuszanie przyznania się do winy. Sosnowski twierdzi, że był bity, zastraszany, a przesłuchania trwały przez wiele dni. 

Ponadto, jak wskazuje kasacja, kluczowe dowody, które posłużyły do jego skazania, mogą być obarczone błędami śledczymi. Są to między innymi sprzeczne zeznania, brak wiarygodnych świadków potwierdzających wersję oskarżenia oraz wątpliwości co do ustaleń z miejsca zbrodni. 

W obronę Sosnowskiego włączył się również senator Grzegorz Fedorowicz.

Czy system naprawdę wyciągnął wnioski z przypadku Komendy?

Gdy Komenda walczył o uniewinnienie, jego adwokat i RPO alarmowali, że w postępowaniu doszło do złamania podstawowych praw człowieka, w tym możliwości kontaktu z obrońcą i ochrony przed przemocą podczas przesłuchań. Po latach wyszło na jaw, że część dowodów użytych przeciw niemu była wadliwa albo błędnie zinterpretowana. 

Jednak mimo dramatycznego przebiegu tamtej sprawy, odpowiedzialność za pomyłki nie została w pełni poniesiona. Prokuratura prowadziła śledztwo w sprawie przekroczeń uprawnień, ale według doniesień nikt nie został pociągnięty do realnej odpowiedzialności. 

W obliczu tego nowego przypadku — Sosnowskiego — eksperci i komentatorzy pytają, czy system naprawdę zmienił swoje podejście, czy też popełnia te same błędy na nowo. Jeśli RPO uzyska kasację, będzie to potężny sygnał: przypadek Komendy nie był jednorazowym wypadkiem, lecz symptomem głębszego problemu.